Φυσικοθεραπεία και αυχενικό σύνδρομο και πονοκέφαλος

update content 29/10/21

Τι είναι το αυχενικό σύνδρομο; Τι είναι η αυχεναλγία και ο πονοκέφαλος;

Το αυχενικό σύνδρομο είναι μία ομάδα χρόνιων κλινικών συμπτωμάτων, με κυρίαρχο τον πόνο στον αυχένα ή αυχεναλγία και τον πονοκέφαλο. 

Ο χαρακτηρισμός της αυχεναλγίας ως αυχενικό σύνδρομο είναι η χρόνια συμπτωματολογία.  Η χρονιότητα μπορεί να προκαλέσει έντονη κόπωση, κακή διάθεση και πολλές φορές μέχρι και επεισόδια καταθλιπτικής συμπεριφοράς. Όταν λοιπόν τα συμπτώματα εμφανίζονται με υφέσεις και υποτροπές η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως “αυχενικό σύνδρομο”.

Σε τι μπορεί να οφείλεται το αυχενικό συνδρόμο και ο πονοκέφαλος;

Η αυχεναλγία και το αυχενικό σύνδρομο είναι μία συνηθισμένη πάθηση. Συνήθως δεν υπάρχει σαφής αιτιολογία, αλλά έχουν κατηγορηθεί:

παθήσεις της αυχενικής μοίρας,

προβλήματα του αιθουσαίου συστήματος και του συστήματος ισορροπίας,

παθήσεις νευρολογικής αιτιολογίας,

κρανιακές επεμβάσεις,

ψυχογεννή αίτια κ.ά.  ως υπαίτια για τα συμπτώματα του αυχενικού συνδρόμου.

Συνήθως δεν υπάρχει πολύ σαφής αιτιολογία της ύπαρξης των συμπτωμάτων του αυχενικού συνδρόμου. Παρόλαυτα, σε σπάνιες περιπτώσεις όταν υπάρχει σοβαρότερη αιτιολογία συχνά επηρρεάζει και παρακείμενες περιοχές όπως:

-κεφάλι,

-πρόσωπο,                              

-ώμους,

-χέρια

ενώ τα συμπτώματα δεν έχουν συνήθως ύφεση. Σε κάθε περίπτωση η διαφορική διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένο ιατρό με τις κατάλληλες εξετάσεις.

Πόσο μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα;

Η περιοχή της σπονδυλικής στήλης στο ύψος του αυχένα είναι ένα δίκτυο νεύρων, μυών, συνδέσμων και οστών καλά οργανωμένο. Ο αυχένας υποστηρίζει  και συντονίζει την κίνηση της κεφαλής. Σε κάθε δυσκολία ή μπλοκάρισμα της κίνησης του αυχένα, από οποιαδήποτε αιτία, επηρεάζει δυσμενώς και τις υποκείμενες αρθρώσεις.

Ο αυχένας αποτελεί το συνδεσμικό κρίκο μεταξύ του θώρακα, των χεριών και της κεφαλής. Έτσι σε οποιαδήποτε δυσκινησία του αυχένα επηρεάζονται άμεσα και τα οστά, οι μύες και οι αρθρώσεις του θώρακα και των χεριών. Έτσι ως επακόλουθο μπορεί ή να υπολείπονται κίνησης ή να έχουν πόνο ή και τα δύο. 

Κάθε δυσλειτουργία στην περιοχή του αυχένα που μπορεί να οφείλεται σε πόνο ή δυσκινησία επηρρεάζει πάρα πολύ την καθημερινότητά μας. Ο ασθενής συχνά αναφέρει ότι όταν πονά δεν έχει διάθεση να κάνει τίποτε. Επηρεάζεται η ζωή των ασθενών σε πολλούς τομείς με κυριότερους το οικονομικό και το ψυχολογικό επίπεδο. Μία τέτοια κατάσταση μπορεί να επιφέρει και προβλήματα οικονομικής φύσεως, καθώς πολλοί ασθενείς δεν μπορούν να έχουν μία φυσιολογική καθημερινότητα. Η ψυχολογική καταπόνηση είναι συχνά η αιτία που αλλάζει το κοινωνικό τους status.

Βοηθά η φυσικοθεραπεία στο αυχενικό σύνδρομο και πώς;

Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος και να υποχωρήσει με θεραπευτικές τεχνικές. Η παροχή της κατάλληλης φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης με την κατάλληλη επιλογή της τεχνικής από ένα εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή θα βοηθήσει στη λύση του προβλήματος.

Πολλές φορές η παρέμβαση μπορεί να επιφέρει αρχικά μείωση των συμπτωμάτων ή αύξηση του χρόνου που εμφανίζονται οι υποτροπές, δηλαδή μεγαλύτερος χρόνος ύφεσης των συμπτωμάτων. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει βελτίωση όταν η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση έχει οργανωθεί σωστά και εφαρμόζονται οι κατάλληλες τεχνικές σε κάθε ασθενή ανάλογα με το ιστορικό, την αξιολόγηση και την κλινική εικόνα.

Σε περίπτωση που τα συμπτώματα και ο πόνος παρουσιάζεται πολύ επίμονος ή δεν αλλάζει μάλλον πρέπει να επισκευτείται έναν εξειδικευμένο παθολόγο ή ορθοπεδικό και να γίνει περαιτέρω διερεύνηση.

Ποια συμπτώματα έχω όταν έχω αυχενικό σύνδρομο;

Η συμπτωματολογία του αυχενικού συνδρόμου αφορά όπως λέει και το όνομα του στην περιοχή του αυχένα. Η κλινική εικόνα είναι πόνος σε κινήσεις, δυσκαμψία, περιορισμός στις κινήσεις και ίλιγγος σε κάποιες περιπτώσεις. τα συμπτώματα μπορεί να είναι μεμονομένα ή σε συνδυασμό και σπάνια εμφανίζονται ταυτόχρονα.

Τα συμπτώματα του αυχενικού συνδρόμου μπορεί να είναι: 

1. αυχεναλγία, πόνος στην περιοχή του αυχένα
2. πονοκέφαλος, όταν ο πόνος συνεχίζει προς τα επάνω και επηρρεάζει και το κεφάλι 
3. δυσκαμψία, όταν ο αυχένας χάνει την ελαστικότητά του και δεν μπορεί να κάνει ομαλά τις κινήσεις που πρέπει
4.  ζάλη, πολλές φορές το άτομο ναφέρει και ζαλάδα μαζί με την αυχεναλγία 
5. νευραλγία, αντανακλώμενος  πόνος στον ένα και στους δύο ώμους, στα χέρια αλλά μπορεί να φτάνει μέχρι και τα δάκτυλα των χεριών                       
6. μυϊκός σπασμός στην περιοχή του αυχένα
7. μουδιάσματα στα δάχτυλα ή στα χέρια
8. μυϊκή αδυναμία στα άκρα

Τα συμπτώματα που έχει κάποιος μπορεί να είναι από ένα, δύο ή και περισσότερα. Το σύνδρομο δεν αφορά πάντα το συνδυασμό των συμπτωμάτων αλλά χαρακτηρίζει και την αυξομοίωση τους. Ο πόνος μπορεί να είναι έντονος, διαξιφιστικός, ισχυρός, επίμονος και μπορεί να επηρρεαστεί όπως είπαμε η εργασία, η καθημερινότητα και η ψυχολογία του ατόμου.

Το αυχενικό σύνδρομο ή αυχεναλγία αποτελεί μεγάλη μάστιγα του πολιτισμένου κόσμου. Πάρα πολύ συχνά αναφέρονται οι άνθρωποι σε αυχενικό σύνδρομο για να περιγράψουν μία πλειάδα συμπτωμάτων που εμφανίζονται εξαιτίας του σύγχρονου τρόπου ζωής.

Σήμερα η επιστήμη και η θεαματική αύξηση της τεχνολογίας μας έχει βοηθήσει αλλά παράλληλα μας έχει καθίσει σε μία καρέκλα. Ο άνθρωπος σήμαρα ως επι το πλείστον κάνει καθιστική ζωή. Αυτό επηρεάζει το σώμα και ειδικότερατα τα οστά, τους μυς, τις αρθρώσεις, τα νεύρα, το περιτόναιο και τα σπλάχνα. Έτσι αλλάζει και η κυκλοφορία του αίματος, της λέμφου κλπ.

Πολλά είναι τα λάθη του σύγχρονου τρόπου ζωής όπως η σκυφτή θέση μπροστά στο γραφείο, η έλλειψη άσκησης, η καταπόνηση της αυχενικής μοίρας από την έντονη αλλά και συνεχή κακή στάση, η αύξηση βάρους στην περιοχή της κοιλιάς (αλλάζει την βιομηχανική της σπονδυλικής στήλης), οι πολλές ώρες διαβάσματος ακόμη από πολύ μικρές ηλικίες που δεν συνοδεύονται από άσκηση κλπ. 

Η καθιστική ζωή δεν είναι το μόνο που μας έχει χαρίσει ο σύγχρονος κόσμος. Παρόλα τα οφέλη της σύγχρονης ζωής μία ακόμη κακή συνθήκη είναι και το άγχος. Το άγχος έχει αποτελέσει μελέτη πολλών σύγχρονων  ερευνών. Δεν είναι μόνο σκέψη από ότι τελικά φαινόταν αλλά και χημικές αντιδράσεις που επηρεάζουν την λειτουργία του οργανισμού μας. 

 Όταν έχεις αυτά τα συμπτώματα μην αμελήσεις να επισκευθείς έναν ειδικό. Η φυσικοθεραπεία θα σου δώσει τον τρόπο να οργανώσεις ξανά την κίνηση και τη λειτουργικότητά σου. Η κίνηση είναι η απάντηση σε όλα αυτά τα προβλήματα και με κίνηση μπορούν να διορθωθεί η δυσκαμψία, να μειωθούν οι πόνοι, να βελτιωθεί η ψυχολογία. Θα σε βοηθήσει να επιστρέψεις στις δραστηριότητές σου και στην βελτίωση της ψυχολογίας σου.

Ποια είναι τα αίτια του αυχενικού συνδρόμου;

Τα αίτια του αυχενικού συνδρόμου μπορεί να ποικίλουν. Τα πιο συνηθισμένα όμως είναι:

1. 1. εκφυλιστικές παθήσεις, με το πέρας της ηλικίας μπορεί να υπάρχουν φθορές στις αρθρώσεις όπως οστεοαρθρίτιδα, οστεόφυτα, αυχενική εκφυλιστική δισκοπάθεια, παραμορφωτική σπονδύλωση, κλπ
   2. ορθοπεδικά ευρύματα όπως κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, στένωση σπονδυλικού τρήματος κλπ
   3. τραυματισμός της περιοχής, από τροχαίο( γνωστό ως “δίκην μαστιγίου”) ή από έντονη άσκηση κλπ
   4. κακή στάση στην εργασία, στο διάβασμα, στον ύπνο κλπ
   5. παθολογικές καταστάσεις όπως μικροβιακές λοιμώξεις του αυχένα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, μηνιγγίτιδα, κλπ. 
   6. νεοπλασματικές ασθένειες στον αυχένα και στις παρακείμενες περιοχές  
   7. μεταβολικά και ενδοκρινολογικά αίτια όπως το συγγενές μυϊκό ραιβόκρανο, συγγενείς ανωμαλίες σπονδύλων κλπ

• συγγενείς ανωμαλίες και γεννετικά αίτια

• ψυχογεννή αίτια

Η δυσκινησία λόγο πόνου πολλές φορές προκαλεί φόβο για κίνηση και αυτό αποτρέπει τον ασθενή να κινηθεί. Η ακινησία όμως προκαλεί καινούρια δυσκινησίακαι άρα καινούριο πόνο. Έτσι δημιουργείται έναςφαύλος κύκλος και ποτέ δενβρίσκουμε λύση στο πρόβλημα. Το σώμα μας είναι φτιαγμένο για να κινείται. Η κίνηση είναι ζωή για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Πρέπει να κινούμαστε για να μην πονάμε. Μην αφήνεστε στο φόβο του πόνου εξαιτίας της κίνησης. Η κίνηση λύνει τον πόνο, αρκεί να γίνει σωστά και οικονομικά. Μόνο όφελος αποκομίζουμε από την δράση και την κίνηση, ενώ σε αντίθετη περίπτωση αυξάνεται ο κίνδυνος υποτροπών και αύξησης της συμπτωματολογίας.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει μία αξιολόγηση από έναν ορθοπεδικό η από έναν ειδικό φυσικοθεραπευτή. Το αυχενικό σύνδρομο και ο πονοκέφαλος μποπρεί να βοηθηθούν με ειδικό ασκησιολόγιο και τεχνικές εξατομικευμένης παρέμβασης. 

Ποια είναι τα συνοδά προβλήματα στο αυχενικό σύνδρομο;

Πάρα πολλές φορές ο πονοκέφαλος και τα συνοδά προβλήματα του αυχενικού συνδρόμου δεν υποκρύπτουν σοβαρή παθολογία. 

Ο αυχένας μας πρέπει να λειτουργεί σωστά και να υποστηρίζει και να εκτελεί τις κινήσεις του κεφαλιού χωρίς πόνο. 

Όταν υπάρχει πόνος και έντονη δυσλειτουργία δυσκολεύεται η ζωή μας, η καθημερινότητα και κατ’ επέκταση “πέφτει” η ψυχολογία μας.

Πονοκέφαλος-Αυχενική ημικρανία: Υπάρχει πολλές φορές πόνος στο πίσω μέρος του αυχένα και της βάσης του κρανίου και επεκτείνεται μέχρι το μέτωπο και το μάτι.

Μυϊκός σπασμός: κακή στάση, απότομη κίνηση, σήκωμα βάρους, ψύξη κλπ

Μυϊκή θλάση: Έντονη δυσκαμψία και πόνος, ιδιαίτερα σε έντονη κίνηση (συνήθως σε τραυμα). Πολλές φορές η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρρεάσει μέχρι και την κατάποση και τη μάσηση.  

Πώς αντιμετωπίζεται ο πονοκέφαλος ή η αυχεναλγία; Ποιες τεχνικές βοηθούν;   

Το πιο βασικό είναι να διατηρηθεί η ευκαμψία και κινητικότητα της περιοχής. 

Η συμβολή των αντιφλεγμονώδων ή αναλγητικών κατόπιν ιατρικής εξέτασης, καθώς και των ανακουφιστικών αλοιφών είναι μία παροδική και προσωρινή λύση.   

Η έγκαιρη φυσικοθεραπευτική παρέμβαση αντιμετωπίζει τα συμπτώμαστα σε μόνιμη και ασφαλή βάση. Αυτό αφπρά τόσο τον πονοκέφαλο, την δυσκαμψία αλλά και τα συνοδά προβλήματα του αυχενικού συνδρόμου. 

Εμπιστευτείτε τον ειδικό φυσικοθεραπευτή για να έχετε μία αποτελεσματική  θεραπεία και να μην ξαναεμφανιστούν τα συμπτώματα καθόλου ή στην ίδια ισχύ και ένταση.                                      

Σήμερα οι τεχνικές που μπορεί να βοηθήσουν είανι πολλές και μπορούν να προσαρμοστούν εξειδικευμένα σε κάθε περίπτωση. 

Ανάλογα με την ένταση και τη συμπτωματολογία η αξιολόγηση μπορεί να διαφοροποιήσει την παρέμβαση.

Οι τεχνικές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, ενδεικτικά, είναι οι εξείς:

• Κινησιοθεραπεία, είναι μια ολοκληρωμένη και επιστημονικά αποδεδειγμένη πρακτική φυσικοθεραπείας. Με βάση τη νευροφυσιολογική δομή του ανθρώπινου σώματος, ο εξειδικευμένος φυσιοθεραπευτής εφαρμόζει τις κατάλληλες ασκήσεις κινησιοθεραπείας έτσι ώστε ο ασθενής να μπορεί να επιστρέψει στην πρότερη καθημερινότητά του. 
• Ηλεκτροθεραπεία, δηλαδή η θεραπευτική προσέγγιση με τη χρήση ηλεκτρικής διέγερσης μυικών ομάδων, είναι ευρέως γνωστή και αποδεκτή φυσιοθεραπευτική μέθοδος. Η ηλεκτροδιέγερση μπορεί να εφαρμοστεί για αναλγησία, για ενδυνάμωση, για καλύτερη λεμφική κυκλοφορία κ.ά. 
• Υπέρηχος, σημαίνει τη θεραπεία με ηχητικά κύμματα υψηλής συχνότητας( πάνω απο 20 KHz). Χρησιμοποιείται ευρήτατα στην επίλυση πολλών παθολογικών καταστάσεων 
• Laser, είναι η θεραπεία με βιοδιέγερση των ιστών μέσω μίας πηγής φωτός ως πηγή ενέργειας. Με αυτό τον τρόπο διεγείρουμε βιολογικά την κυτταρική λειτουργία
• Έλξη, είναι η θεραπευτική τεχνική αποσυμφόρησης της πάσχουσας περιοχής με ελκτικούς χειρισμούς ή ελκτικά μηχανήματα
• Manual Therapy, είναι η Ορθοπεδική Θεραπεία με Χειρισμούς (ΟΜΤ) είναι η εξειδικευμένη γνώση της φυσιοθεραπευτικής αποκατάστασης των νευρομυοσκελετικών προβλημάτων , βασιζόμενη στον κλινικό συλλογισμό, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες και εξειδικευμένες τεχνικές προσέγγισης, που περιλαμβάνουν ειδικούς χειρισμούς & θεραπευτικές ασκήσεις
• Visceral Manipulation/Σπλαχνική κινητοποίηση, είναι μία μέθοδος θεραπείας δια των χεριών που συνίσταται σε απαλές, εστιασμένες δυνάμεις που ενθαρρύνουν τη φυσιολογική κινητικότητα, τον τόνο και την εγγενή κίνηση των σπλάχνων, του συνδετικού ιστού τους και των άλλων περιοχών του σώματος που έχει διαταραχθεί η φυσιολογική κίνηση. Είναι μία εκπαιδευμένη αφή και ανάταξη των περιβαλλοντικών ιστών αλλά και των ίδιων των σπλάχνων, όταν μέσω του σπλαχνικού ακούσματος διαπιστωθεί κάποιος περιορισμός ή τάση μεταξύ των περιβαλλόντων ιστών ή της ίδιας της σπλαχνικής δομής, που μπορεί να προκαλεί πόνο ή οποιαδήποτε ενόχληση στον ασθενή 
• Craniosacral Release/Κρανιοϊερή θεραπεία, είναι μία προσέγγιση απαλού αγγίγματος σε συγκεκριμένα σημεία κλειδιά του σώματος που απαλλάσει από πόνους, εντάσεις και δυσλειτουργίες, βελτιώνοντας την υγεία και την ψυχολογία του ασθενή
• tape therapy, είναι η εφαρμογή σταθερού ή ελαστικού tape/αυτοκόλλητου επιδέσμου πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή ώστε να μπορεί να βοηθήσει στην δυνατόν αποτελεσματικότερη κινητική δραστηριότητα, είτε μέσω της σταθεροποίησης είτε μέσω αποφυγής νέου τραυματισμού ή και διευκόλυνσης της κίνησης
• Clinical Pilates, είναι μια μέθοδος ενεργοποίησης και εκγύμνασης των σταθεροποιητών μυών της σπονδυλικής στήλης που στοχεύουν στην επανεκπαίδευση της αντανακλαστικής λειτουργίας τους καθώς και την ενδυνάμωσή τους. Τα θετικά αποτελέσματα του ασκησιολογίου του Pilates οδήγησαν στη δημιουργία του Pilates Αποκατάστασης ή όπως είναι ευρύτερα γνωστό το Clinical Pilates. Το Clinical Pilates βασίζεται στις αυθεντικές ασκήσεις της μεθόδου, αλλά με τις απαραίτητες τροποποιήσεις, απλουστεύσεις και προσαρμογές ανάλογα την παθολογία και τις δυνατότητες του κάθε ασθενή και έχει ως στόχο την αποκατάσταση της συνέργειας και την ενδυνάμωση όλων των λειτουργικών συστημάτων σταθεροποίησης
• Μάλαξη, Είναι η θεραπευτική αγωγή, η οποία αποτελεί όχι μόνο το παλαιότερο αλλά και το πλέον χρησιμοποιημένο παγκοσμίως και πιθανώς το πλέον ανεκτίμητο μέσο για την ανακούφιση του πόνου. 

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μεμονομένα ή και συνδιασμό των τεχνικών ανάλογα τη βαρύτητα και την χρονιότητα των συμπτωμάτων.

Η λεπτομερής αξιολόγηση, εξέταση του ασθενή καθώς και η εμπειρία του φυσικοθεραπευτή είναι ο συνδιασμός της σωστής και αποτελεσματικής παρέμβασης.

Ποια είναι η πρόγνωση; Μπορώ να θεραπευτώ από το αυχενικό σύνδρομο;

Το αυχενικό σύνδρομο είναι ιάσιμη πάθηση εκτός και αν, πράγμα πολύ σπάνιο, οφείλεται σε  ανίατη νόσο ως συνοδό πρόβλημα.

Η αντιμετώπιση και η αποκατάσταση είναι απόρροια της ομαλής συνεργασίας ασθενή και φυσικοθεραπευτή. 

Η αποκατάσταση είναι ένα στοίχημα που κερδίζεται και από τους δύο. Η καλή έκβαση της αποκατάστασης προκύπτει από τη συνεργασία αμφοτερόπλευρα. 

Ο φυσικοθεραπευτής πρέπι να αφουγκραστεί τον ασθενή στις δυνατότητες και τις ανάγκες του. Αλλά και ο ασθενής να ακολουθεί τις οδηγίες του φυσικοθεραπευτή κάθε φορά. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει διαδραστική σχέση και αλληλεπίδραση μεταξύ ασθενή και θεραπευτή.

Ο ειδικός φυσικοθεραπευτής μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις το πρόβλημα. Εμπιστέψου τον ανάλογα με τα προσόντα, την εμπειρία και τον τρόπο προσέγγισης του. Ο καθένας μας είναι μοναδικός και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται.